Warren Buffet

Warren Buffet sinh ra trong một gia đình khá giả, bố ông từng bốn lần làm nghị sỹ đảng Cộng Hòa, là chủ nhân một công ty buôn bán ngoại tệ.

Từ nhỏ, thu nhập của Buffett đã tương đương với lương làm toàn thời gian của một người lớn tại Omaha.

Lúc ông lên 6, gia đình Buffett có một chuyến đi nghỉ hiếm hoi đến hồ Okoboji, phía bắc Iowa. Ở đó, Buffett đã cố mua bằng được một lốc 6 lon Coca với giá 25 xu và dạo quanh khu nghỉ mát, bán chúng với giá 5 xu mỗi lon để kiếm chút lời. Nhận thấy phi vụ vừa sức, khi quay trở về, ông tiếp tục mua Coca tại cửa hàng rồi đến tận cửa nhà trong khu phố để chào bán chúng trong khi những đứa trẻ khác rong chơi trên đường.

Từ đó trở đi, những nỗ lực kiếm tiền của cậu bé Buffett chưa bao giờ chấm dứt. Và việc kiếm tiền của ông là hoàn toàn có mục đích. Buffett không nghĩ đến kiếm chút tiền tiêu vặt mà nghĩ đến việc thực hiện khát vọng giàu có vĩ đại của mình.

Khi nhận thấy công việc bán Coca không mang lại cho mình lợi nhuận cao nên chẳng lâu sau ông chuyển qua nghề kinh doanh banh gôn. Bằng cách lôi kéo những người bạn trong phố đi thu lượm banh gôn với mình, Buffett đã có được một số lượng lớn banh gôn và tất cả để trong phòng ngủ của ông.

Ông và các bạn cùng bán chúng và trích từ đó ra một phần lợi nhuận cho mình. Thậm chí, ông còn mở một quầy bán banh gôn tại công viên có đông đúc người qua lại. Họ kinh doanh mãi cho tới khi bị đuổi từ những người trong nghề vì công việc làm ăn đang trở nên quá phát đạt.

Kết thúc phi vụ này, Buffett tiếp tục tìm kiếm một công việc kinh doanh mới. Bị hấp dẫn bởi môn xác suất trong toán học, Warren cùng người bạn thân Bob Russell (bạn thân lúc nhỏ của Buffett) đã cho ra đời một kênh mách nước cho những người chơi cá cược đua ngựa. Nhận thấy mình có thể đưa ra những chỉ dẫn đúng, hai cậu bé đã viết ra những con số mà họ lựa chọn rồi đi photo thành nhiều bản.

Tại trường đua ngựa Ak-sar-ben, họ vẫy tay mời chào mọi người với lời rao: “Hãy mua sự lựa chọn của hai kẻ làm việc trong chuồng ngựa”. Việc bán buôn khá chạy, nhưng một lần nữa hai người bị buộc phải ngưng hoạt động do không có được giấy phép kinh doanh.

Chàng Buffet lúc mới 11 tuổi đã tập tành làm ăn mua bán cổ phiếu. Lúc đó, cậu bé này mua 3 cổ phiếu của công ty có tên Cities Service Preferred với giá 40 USD mỗi cổ phiếu. Ngay sau đó giá cổ phiếu này hạ thê thảm, song cậu vẫn giữ lại thay vì bán tháo để cứu lấy mấy đồng đầu tư. Không lâu sau đó, cậu bán số cổ phiếu của mình với giá lên tới 200 USD mỗi cổ phiếu.

Gặp nhiều trở ngại trong việc kinh doanh là thế và lại phải di chuyển đến sống tại một môi trường mới hơn, nhưng điều đó cũng chẳng làm giảm nhiệt huyết trong việc kiếm tiền của Buffett. Do bố Howard của ông được bầu cử vào quốc hội, nên cả gia đình phải chuyển đến Washington vào năm Buffett 13 tuổi.

Ban đầu, cuộc sống mới của Warren xoay quanh công việc giao báo cho tờ Washington Post. Nhận thấy được nhu cầu khổng lồ của khách hàng, Warren nhanh chóng nhận giao báo cho năm tờ khác nhau với số lượng báo mỗi sáng lên đến gần 500 tờ.

Ông thật sự đã biến công việc giao báo của mình thành một công việc kinh doanh thực thụ. Buffett kiếm được 175 đô la một tháng từ việc giao báo, số tiến này tương đương với lương làm toàn thời gian của nhiều người vào thời điểm năm 1945 và ông tiết kiệm từng hào.

Kế tiếp, Warren sử dụng tất cả số tiền tiết kiệm khoảng 1.200 đô la của mình vào việc đầu tư vào 40 mẫu Anh đất nông trại tại Nebraska, Omaha với mục đích kiếm tiền từ những người muốn thuê đất của ông để sử dụng.

Nhưng công việc yêu thích nhất và cũng mang lại niềm vui lớn cho ông đến từ việc kinh doanh công ty máy đồng xu Wilson (giống loại hình chơi game bằng xu tại Việt Nam) cùng với Danly (bạn thân của Buffett tại trường) khi cả hai đang học năm cuối trung học.

Bằng cách mua những chiếc máy bắn đạn cũ với giá từ 25 đến 75 đô la (nguyên giá là 300 đô) rồi nhanh chóng đem chúng lắp đặt tại các cửa tiệm hớt tóc với lợi nhuận phân chia 50-50 với chủ tiệm. Buffett có thể kiếm được tiền từ những người thuê nó chơi. Công việc kinh doanh này mang lại cho Buffett 50 đô một tuần, và đó là thu nhập cao nhất từ cuộc phiêu lưu vào thế giới kinh doanh của ông khi còn nhỏ.

Từ đây, nhiều người hoài nghi rằng với khối lượng công việc nặng như vậy thì Buffett sẽ không có nhiều thời gian cho việc học. Thực tế là Buffett có thành tích học tập xoàng xĩnh và không thật sự xuất sắc khi còn nhỏ, một sự đánh đổi cho đam mê kiếm tiền của ông.

Có lần, bố của ông đã cảnh báo rằng cần phải cải thiện điểm số tại trường học nếu không thì sẽ bị buộc phải từ bỏ công việc kinh doanh. Và thời điểm đó đã đến khi Buffett chuẩn bị vào đại học, ông buộc phải thanh lý tất cả tài sản của mình, từ công ty kinh doanh đồng xu cho đến mảnh đất ông đã mua để tập trung cho việc đi học. Một sự ưu tiên cho công việc thật sự quan trọng của Buffett.

Warren Buffett tốt nghiệp trung học phổ thông vào tháng 6/1947, đứng thứ 16 trong tổng số 374 học sinh. Ban đầu, Buffett xem việc học đại học là một sự lãng phí.

Tiền đang chảy vào túi của ông từ việc giao báo, từ công ty kinh doanh máy bắn đạn Wilson và thêm một người nông dân đang thuê mảnh đất của Buffett ở Nebraska. Hơn thế nữa, ông đã đọc ít nhất một trăm quyển sách về lĩnh vực kinh doanh. Cho nên, Buffett hoàn toàn tự tin vào khả năng làm giàu của mình mà không cần dành thời gian vào việc học đại học.

Nhưng cha Howard (cha của Buffett) vẫn muốn ông đi học. Là người có tầm ảnh hưởng rất lớn đến tính cách của Buffett, cha ông gợi ý ông nên vào trường tài chính và thương mại Wharton thuộc đại học Pennsylvania.

Tại trường Wharton, Buffett lại dành nhiều thời gian để tìm hiểu về chứng khoán. Tuy vậy, điểm số của ông vào năm thứ nhất đại học thì toàn được điểm A.

Buffett vẫn thưởng thức và hòa nhập vào cuộc sống của một sinh viên bình thường. Như việc tham dự các buổi tiệc ở hội sinh viên và chơi các môn thể thao.

Nhận thấy mình sẽ không thể phát triển tại Wharton, Buffett rời bỏ ngôi trường vào đầu năm 2 đại học. Quyết định tiếp theo của ông là sẽ trở về quê nhà và theo học tại đại học Nebraska, Lincoln.

Ở môi trường quen thuộc, Buffett thể hiện sức mạnh gấp nhiều lần khi còn ở Wharton. Buffett lên kế hoạch học tập dày đặc - hoàn thành năm môn trong học kỳ thu năm 1949 và 6 môn trong học kỳ xuân năm 1950, hầu hết là các môn thuộc về lĩnh vực kinh doanh và kinh tế.

Ngoài ra, Buffett tiếp tục nhận công việc giao báo yêu thích. Nhưng lần này ông thuê những cậu bé nhỏ tuổi hơn làm thuê cho mình và ông cũng xem xét việc khôi phục lại công việc kinh doanh banh gôn. Tuy đảm đương hai công việc cùng một lúc, Buffett vẫn tiếp tục tốc độ học tập chóng mặt.

Ông tốt nghiệp vào năm 20 tuổi với tấm bằng cử nhân kinh tế tại đại học Nebraska. Tính đến thời điểm này, ông đã bán được 220 trái banh gôn và kiếm được 1.200 đô la từ chúng.

Qua đó, Buffett đã tiết kiệm được 9.800 đô từ tất cả công việc kinh doanh của mình. Khoản tiền khiêm tốn này chính là khởi đầu của toàn bộ tài sản khổng lồ mà Buffett sẽ kiếm được về sau.

Đúng là Buffett có thể kiếm được nhiều tiền. Nhưng chúng không phải đến từ công việc mà ông yêu thích nhất. Vì thế, Buffett tiếp tục tìm kiếm, nghiên cứu các biểu đồ và lắng nghe những lời khuyên của các chuyên gia về thị trường chứng khoán. Bởi vì chưa có được cái khung cơ bản để đầu tư cho nên ông tránh mua bất kỳ cổ phiếu nào vào giai đoạn này.

Việc làm chủ yếu của Buffett khi này là không ngừng nỗ lực tìm kiếm chiếc chìa khóa thành công trong chứng khoán. Ban đầu, ông dự định sẽ tìm kiếm tại đại học Harvard. Tuy nhiên, do vẻ ngoài của Buffett trông non nớt và ngây ngô nên người phỏng vấn cho rằng ông không hợp với Harvard cho lắm.

Thất bại tại Harvard lại là một dịp may quá bất ngờ của Warren Buffett. Vì nếu được nhập học tại ngôi trường danh tiếng nhất thế giới thì sẽ chẳng có cơ duyên cho Buffett và người thầy thông thái Benjamin Graham gặp nhau tại đại học Columbia.

Benjamin Graham lúc đó đang là chủ nhiệm khoa chứng khoán tại đại học Columbia. Chính ông đã mở ra cánh cửa lớn cho chàng trai trẻ Warren Buffett. Graham đã cho Buffett những công cụ cần thiết để khám phá những khả năng đa dạng của thị trường chứng khoán. Và quan trọng hơn là phương pháp tiếp cận thị trường theo cách rất phù hợp với tâm tính của cậu học trò.

Đối với Buffett, vai trò của Graham không chỉ dừng lại ở một người giáo viên. Graham chính là người đã trao cho Buffett chiếc chìa khóa thành công để khám phá mảnh đất bí ẩn và lạ kỳ mang tên thị trường chứng khoán. Cùng với người cha Howard, Graham là người có ảnh hưởng rất lớn đến sự nghiệp đầu tư của Warren Buffett.

Được trang bị những kỹ thuật của thầy Graham, Buffett không cần đến lời khuyên từ bên ngoài nữa mà có thể phát huy khả năng kinh doanh thiên bẩm của chính bản thân mình trong thị trường chứng khoán.

Sau khi tốt nghiệp tại đại học Columbia, Buffett hoàn toàn tự tin khi lựa chọn công việc đầu tư chứng khoán. Bản tính suy nghĩ độc lập được thừa hưởng từ người cha cộng với việc được tôi luyện theo bản lĩnh hình mẫu của thầy Graham thì ngay từ thời điểm này Buffett đã thật sự là một người giàu có.

Sau đó ông đi làm và thi thố một lúc hai khả năng nổi trội của mình: làm nhân viên kinh doanh đồng thời phân tích chứng khoán. Đến năm 1965, ông dành tiền mua được cổ phần lớn ở công ty dệt may Berkshire Hathaway và đến 1970 trở thành Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc công ty.

Và với tài năng của mình, ông chủ tài ba này đã chuyển xưởng dệt may đó thành một tập đoàn khổng lồ vào thập kỷ 90, hoạt động trên các lĩnh vực "ngon ăn" nhưng khó làm nhất là mua bán công ty, bảo hiểm, sản xuất và dịch vụ...

Tuy sống đơn giản, không có gì nổi trội so với láng giềng nhưng tỷ phú này lại khá rộng lượng với các hoạt động từ thiện. Hiện ông đang cùng ca sỹ nổi tiếng Bono tham gia tích cực vào các hoạt động chống AIDS trên phạm vi toàn cầu.

Cũng như Bill Gates, ông tiết lộ là sẽ dành 99% tài sản của mình đóng góp vào quỹ từ thiện mang tên ông, Quỹ Buffett, cũng như tặng cho các tổ chức hoạt động từ thiện khác. Nhà tỷ phú này chưa quyết định sẽ để lại tài sản của mình cho ai trong số 3 đứa con của mình. Ông cho biết đã viết di chúc nhưng chỉ đề cập tới việc sẽ phân quyền quản lý Công ty Berkshire Hathaway của mình như thế nào và chỉ được mở ra xem sau khi ông chết.

Nhà tỷ phú “sạch sẽ”

Theo Tạp chí Forbes, Warren Buffett là nhà tỷ phú giàu thứ 2 thế giới. Nhưng nhà tỷ phú này hoàn toàn khác hẳn với những tỷ phú nổi tiếng của thập niên 80 như Ivan Boesky, Micheal Milken. Ông được biết đến như một người đã giàu lên một cách “sạch sẽ”.

Ông làm việc không cần đến máy tính, thế nhưng ông luôn là một trong những người giàu nhất nước Mỹ trong thập niên 90 và được ông vua trong ngành công nghệ thông tin là Bill Gates rất mực hâm mộ.

Nhà tiên tri vùng Omaha

Là bạn thân của Bill Gates, song ông nhất quyết từ chối đầu tư vào các dự án công nghệ thông tin, vốn đang là mốt suốt hai thập kỷ 80 và 90 của thế kỷ trước. Và vụ nổ bong bóng internet vào đầu năm 2000 cho thấy tầm nhìn xa và tỉnh táo số 1 của ông già tinh quái này. Ông đã không phải chịu cảnh phá sản hay sốc nặng như những nhà đầu tư chạy theo phong trào khác.

Ông có biệt tài nhìn thấy những công ty có tiềm năng phát triển nhưng hiện còn bị đánh giá thấp hoặc rất thấp. Ông hơn hẳn hàng triệu nhà đầu tư khác chính ở chỗ đó. Nhờ mua những công ty và tài sản lúc giá còn quá thấp để rồi bán ra với giá cao ngất trời ít năm sau đó, tỷ suất lợi nhuận của ông gần như không tưởng.

Cụ thể, trong gần 40 năm qua miệt mài đầu tư, Công ty Berkshire Hathaway của ông đạt lợi nhuận trung bình 22,6%/năm. Tính chung từ năm 1965 tới nay, lợi nhuận của Berkshire Hathaway đã tăng khoảng hơn 2.000 lần, với việc sở hữu tới hơn 40 công ty con và tuyển dụng khoảng 150.000 nhân công. Đó là chưa kể tới những cổ phần giá trị lớn của ông tại Coca-Cola, American Express, Walt Disney hay Gillette hoặc những công ty nho nhỏ cỡ Geico hay General Re.

Vụ khủng bố 11/9/2001 khiến ngành bảo hiểm suýt chút nữa lâm vào khủng hoảng. Khoản tiền đầu tư lớn của ông cũng bị thiệt hại nhiều, lên tới 3,8 tỷ USD. Và cho đến nay, đó vẫn là vụ thua lỗ đáng kể duy nhất của nhà tài phiệt này.

Chính vì có khả năng nhìn xa trông rộng đến như vậy, Buffett được mệnh danh là "Nhà tiên tri vùng Omaha". Cũng còn một số tranh cãi và dẫn chứng đây đó, song đa số người Mỹ và những doanh nhân quốc tế từng làm việc với ông đều suy tôn ông là nhà đầu tư lớn nhất của thế giới ở mọi thời đại.